Ítarlegar rannsóknir hafa nú leitt í ljós að smitandi hósti í hrossum stafar fyrst og fremst af bakteríusýkingu (Streptococcus zooepidemicus) í efri hluta öndunarfæranna, barka og jafnvel berkjum. Allur hrossastofninn hefur reynst næmur fyrir sýkingunni og ætla má að flest hross landsins hafi nú þegar smitast. Komið hefur í ljós að hross sem gengið hafa í gegnum veikina geta smitast á ný ef þau eru undir miklu smitálagi, þ.e. í snertingu við veika hesta eða í mjög smituðu umhverfi. Þetta bendir til  að hrossin myndi ekki öll fullnægjandi ónæmi gegn sýkingunni. Veikin mun því ekki ganga yfir í eitt skipti fyrir öll eins og þekkt er með sumar veirusýkingar, s.s. hitasóttina sem gekk yfir stofninn 1998. Við verðum þess í stað að læra að halda veikinni í skefjum og lágmarka það tjón sem af henni hlýst.  

Afar áríðandi er að hrossin fari eins frísk og auðið er inn í haustið og veturinn. Eigendur og umsjónarmenn hrossa þurfa að auka mjög eftirlit með hrossunum og þá sérstaklega folöldum og tryggja þeim meðhöndlun ef þörf krefur.

Með öllum ráðum þarf að varna því að nýr faraldur sjúkdómsins brjótist út þegar hross verða tekin á hús að nýju.

Veikir hestar (hóstandi og með litaðan hor) viðhalda smitinu og helsta smitleiðin er snertismit frá hesti til hests. Því er grundvallar atriði að hafa veika hesta aldrei innan um fríska og halda þá helst í nokkurri fjarlægð. Ekki verður með öllu hægt að komast hjá hættunni á óbeinu smiti en nú þegar veikum hestum fer fækkandi og mótstaðan eykst hægt og sígandi, verður sú smitleið ekki eins öflug og áður.

Helstu reglur:

Eins og áður hefur verið ítrekað, á að hreinsa og sótthreinsa öll hesthús áður en þau verða tekin í notkun með haustinu eða næsta vetur. Mikilvægt er að húsin hafi þornað vel áður en þau eru tekin í notkun að nýju. Nauðsynlegt getur verið að endurtaka þrif og sótthreinsun á húsum sem hreinsuð voru í vor ef þau hafa verið notuð í sumar.

Almenna reglan er sú að taka ekki hesta á hús nema þeir hafi verið einkennalausir í a.m.k. 30 daga og það sama eigi við um öll hross sem þau hafa komist í snertingu við í þann tíma. Ef taka þarf hesta inn vegna veikinda, s.s. hita eða annarra alvarlegra einkenna, þarf að finna hús þar sem ekki er hætta á að önnur hross smitist.

Þetta þýðir að menn verða að flokka hross í hópa eftir einkennum og/eða hættunni á að þau beri með sér smit.  Æskilegt er að hafa hrossahópa á útigangi ekki of stóra og almennt séð að hafa eins rúmt á hrossum  og frekast er unnt.

Nú eru hryssur að tínast heim úr stóðhestagirðingum og verður að líta á þær, folöldin og stóðhestana sem mögulega smitbera. Sama á við um ferðahesta og aðra hesta sem hafa verið fluttir til og hugsanlega komist í samneyti við veik hross eða verið í smituðu umhverfi. Þetta eru dæmi um hópa sem halda ætti sér þar til komið hefur í ljós hvort veikir hestar eru þar innanum. Sama á við um hross sem koma af fjalli í haust.

Hestar sem ætlunin er að selja, senda í tamningu eða þjálfun eða flytja af öðrum orsökum milli staða, þurfa að hafa tilheyrt sama einkennalausa hópnum í einn mánuð fyrir brottför til að draga úr líkum á að þeir beri veikina með sér. Hesta sem nota á í fjallferðir/göngur eða aðra haustbrúkun þarf nú þegar að halda með einkennalausum hestum til að tryggja eins og auðið er að þeir verði tilbúnir til þeirra nota.

Verði vart við hósta eða graftarkennt nefrennsli í hrossum á húsi ber að taka þau tafarlaust úr húsunum og koma þeim fyrir þar sem þau smita ekki aðra hesta. Hver og einn eigandi þarf að huga að aðstöðu fyrir veika hesta og sjá til þess að þeir hafi félagsskap af a.m.k. einu öðru hrossi. Séu einkennin væg og hestarnir í góðu standi fer væntanlega best um þá á útigangi við góðan aðbúnað, fóðrun og eftirlit. Að öðrum kosti þarf að veita veikum hrossum húsaskjól þar sem ekki er hætta á að önnur hross smitist. Gæta þarf ítrustu smitvarna við gegningar á veikum hrossum.

Matvælastofnun mun í samvinnu við Landssamband hestamannafélaga útfæra nánar smitvarnir í hesthúsahverfum. 

19.08.2010

F.h. Matvælastofnunar

Sigríður Björnsdóttir

Dagana 18. og 19. september verður mikið fjör í Austur-Húnavatnssýslu, stóðsmölun á Laxárdal og réttir í Skrapatungurétt og er þetta í tuttugasta skipti sem gestum er boðið að taka þátt í ævintýrinu. Verður ýmislegt til gamans gert í tilefni af þeim tímamótum. Gestir eiga þess kost að slást í för með gangnamönnum á eyðidalnum Laxárdal og upplifa alvöru þjóðlegt ævintýri.

Þátttakendur leigja hesta hjá heimamönnum eða mæta með sína eigin hesta. Stóðhrossin verða rekin til byggða á laugardeginum 18. september. Lagt er af stað frá Strjúgsstöðum í Langadal kl. 10. og síðan riðið sem leið liggur um Strjúgsskarð og norður Laxárdal. Athugið að aðstaða til að geyma hross nóttina fyrir smölunardag er við sandnámu við Strjúgsstaði  (norðari afleggjari). Þátttakendur eru beðnir að virða að ekki er leyfilegt að reka laus reiðhross í stóðsmöluninni. 

Við Kirkjuskarðsrétt á Laxárdal er hópurinn um kl 14. Þar hvíla hestar og menn og fá sér að eta og drekka eftir þörfum. Veitingar verða seldar á staðnum. Ráðgert er að leggja af stað kl. 16 frá Kirkjuskarði. Þaðan er riðið norður í Skrapatungrétt sem er ein myndarlegasta stóðrétt landsins. Gestir og heimamenn heillast ávallt af tignarlegu stóðinu. 

Ferðamannafjallkóngur líkt og í fyrri ár verður Valgarður Hilmarsson. Hann er heimavanur á þessum slóðum og mun sjá um fararstjórn og leiðsögn ferðamanna í stóðsmöluninni. Fyrir þá sem heldur vilja koma á bíl til að fylgjast með gangnamönnum og réttarstörfum, er rétt að benda á að Skrapatungurétt er í um 15 mín. akstursfjarlægð frá Blönduósi en fram að Kirkjuskarðsrétt er aksturstími um 40 mín.

Veitingar fyrir svanga smala og aðra gesti á Pottinum og Pönnunni Blönduósi. 

Á laugardagskvöldinu leikur besta stóðréttarhljómsveit landsins Paparnir fyrir dansi í Félagsheimilinu Blönduósi. Húsið opnar kl. 23:00. Barinn opinn. 18 ára aldurstakmark. 

Á sunnudagsmorgun hefjast réttarhöld í Skrapatungurétt um kl. 11. Bændur ganga í sundur hross sín og reka þau svo í lok dags til síns heima. Oft finna karlar og konur sinn draumagæðing í smalamennskunni eða í réttunum.

Stóðréttarhelgi Skrapatunguréttar er hátíð heimamanna og ferðafólks þar sem er spilað, sungið og skemmt sér að sið Íslendinga.

Kynbótasýning verður á Blönduósi
þriðjudag 17. og miðvikudag 18. ágúst 2010. 

Tekið er á móti skráningum hjá Búnaðarsambandinu á Blönduósi í síma 451-2602 / 895-4365 eða á netfangið [email protected] , sem er enn betra.

Síðasti skráningardagur er fimmtudagur 12. ágúst.

Það sem fram þarf að koma við skráningu:
Nafn á hrossi og fæðingarnúmer
Sýnandi (nafn og kt.)
Greiðandi  (nafn og kt.)

Skráningagjald:
      Fullnaðardómur: 14.500 kr. m. vsk.
      Eingöngu byggingardómur/hæfileikadómur: 10.000 kr. m. vsk.

Greiðist samhliða skráningu inn á reikning 307-26-2650 á kt: 471101-2650 og senda kvittun á netfangið [email protected]  með upplýsingum um fyrir hvaða hross er verið að greiða.

Til að fá endurgreitt sýningargjald þarf að tilkynna forföll degi áður en sýningin hefst.

Muna DNA-sýni úr öllum stóðhestum og foreldrum þeirra. Blóðsýni og röntgenmyndir af stóðhestum fimm vetra og eldri.

Athugið að mæta eingöngu með heilbrigð hross en samkvæmt samþykktum fagráðs verður hrossum vísað frá sem sýna einkenni kvefpestarinnar, s.s. hósta og/eða áberandi hor.

Nánari upplýsingar um tímasetningar verða á heimasíðu Búnaðarsambandsins www.rhs.is

Skráningargjald er 4.000 krónur og greiðist inn á reikning 1105-15-200410 kt. 550180-0499. Staðfestingu þarf að senda á netfang Þyts [email protected] og gott væri að fá staðfestingu líka á netfang Neista [email protected] svo hægt sé að skrá viðkomandi í keppnina.

Síðsumarssýning kynbótahrossa
í Skagafirði 2010
Verður haldin á Vindheimamelum
dagana 26. til 30. júlí í tengslum við stórmótið Fákaflug.

Skráning og upplýsingar:  Leiðbeiningamiðstöðin s: 455-7100
Skráning fer fram: Miðvikudag (21. júl) og fimmtudag (22. júl)
Síðasti greiðsludagur: fimmtudagurinn 22. júlí.

Það sem fram þarf að koma við skráningu:
Nafn á hrossi og fæðinganúmer
Sýnandi
Greiðandi (nafn og kt.)

Skráningagjald:
      Fullnaðardómur: 14.500 kr. m. vsk.
      Eingöngu byggingardómur/hæfileikadómur: 10.000 kr. m. vsk.

Greiðist inn á:  1125 (Sparisjóður Hólahr.) - 26 - 0710
Kt: 580901-3010          skýring: Nafn á hrossi.

Til að fá endurgreitt sýningargjald þarf að tilkynna forföll degi áður en sýningin hefst.

Yfirlitssýning mun fara fram föstudaginn  30. júlí.

Byggingadómar munu fara fram á Saurbæ.

Muna DNA-sýni úr öllum stóðhestum og foreldrum þeirra. Blóðsýni og röntgenmyndir af stóðhestum fimm vetra og eldri.

Athugið að mæta eingöngu með heilbrigð hross en samkvæmt samþykktum fagráðs verður hrossum vísað frá sem sýna einkenni kvefpestarinnar, s.s. hósta og/eða áberandi hor. 

Fákaflug verður haldið dagana 30.júlí til 2.ágúst 2010 á Vindheimamelum.  Að vanda verður keppt í gæðingakeppni í sérstakri forkeppni með 3-4 inná í einu.  Einnig verða kappreiðar og töltkeppni.  Peningaverðlaun verða í Tölti og 100 m.skeiði.   En annars verða keppnisgreinarnar eftirfarandi:

            A.-flokkur                               100 m. skeið, fljótandi start

            B.-flokkur                                150 m. skeið, kappreiðar

            Ungmennaflokkur                   250 m. skeið, kappreiðar

            Unglingaflokkur                      300 m. brokk, kappreiðar

            Barnaflokkur                           300 m. stökk, kappreiðar

            Tölt

Skráning þarf að berast fyrir mánudaginn 26.júlí n.k. og skráningargjald verður kr. 1.000,-  Ekkert skráningargjald tekið í brokk- og stökkkappreiðum auk barnaflokks.  Skráning verður opin eftir það fram að miðnætti miðvikudagskvöldið 28.júlí en hver skráning kostar þá kr.3.000,-  Þeir sem skrá sig eftir 25.júlí til 28.júlí verða færðir fremst í rásröð.  Skráningar þurfa að berast til Guðmundar á netfang [email protected]   Skráningargjöld greiðast við skráningu inn á bankareikning: 0310-26-1630, kt. 520705-1630.

Að auki verður öflugt skemmtanahald á svæðinu, Böll öll kvöld, veitingasala, Barnagarður, Sölubásar og Trúbadorar

Aðgangseyrir inn á mótssvæðið verður kr. 8.000,- en frítt verður fyrir 14 ára og yngri.  Öll aðstaða og skemmtanir innifalin í miðaverðinu.

Hestamannafélagið Stígandi

Skrá þarf þátttöku til USAH fyrir 23.júlí n.k í e-maili [email protected], í síma 452-4929  eða koma á skrifstofu milli kl: 16 - 17:00 alla virka daga.

Koma þarf fram: Nafn keppanda, kennitala, keppnisgrein, símanúmer, foreldri/forráðamaður.

 Keppendur fara á ábyrgð foreldra/forráðamanna á mót þetta.